Zbieranie i archiwizowanie danych z procesu produkcyjnego nie ma żadnego sensu, jeżeli nie potrafimy ich w żaden sposób wykorzystać. Można to robić na różne sposoby, a jednym z najpopularniejszych są raporty. AVEVA Reports for Operations to nowoczesne, rozbudowane narzędzie do tworzenia raportów, które sprawdzi się w każdym zakładzie przemysłowym.

Dane z procesu produkcyjnego zbieramy po to, aby zdobyć dokładną wiedzę o tym, jak ten proces przebiegał – oraz wyciągać z tego wnioski potrzebne do jego optymalizacji. Do tego celu niezbędne są narzędzia, które pozwalają w czytelny sposób zaprezentować te dane, a także je przeanalizować.

Popularną formą przedstawiania danych produkcyjnych są raporty – syntetyczne, skondensowane podsumowania, często uzupełnione elementami graficznymi (wykresami). Ofertę oprogramowania przemysłowego uzupełniło narzędzie AVEVA Reports for Operations, które umożliwia projektowanie i generowanie wszelkiego typu raportów w łatwy i wygodny sposób. Produkt znany wcześniej na rynku jako Dream Report, teraz powraca z nową nazwą pod marką AVEVA.

Efektowne raporty, bez programowania!

Cechą AVEVA Reports, którą można wskazać jako najistotniejszą z punktu widzenia użytkownika – zarówno końcowego, jak i integratora systemów – jest łatwość użytkowania tego produktu. Został on od początku do końca zaprojektowany tak, aby projektowanie i generowanie raportów było jak najłatwiejsze i najwygodniejsze, a przede wszystkim nie wymagało specjalistycznych kompetencji programistycznych.

Tak! Aby używać AVEVA Reports, nie trzeba umieć programować ani znać języka SQL. Raporty tworzone są w sposób wizualny – budowane z gotowych komponentów. Aplikacja dostarczana jest wraz z bogatą biblioteką takich elementów, które możemy po prostu przeciągać myszą na nasz raport lub wstawiać dwoma kliknięciami. Korzystamy z gotowych tabel, wykresów i innych obiektów graficznych. Do dyspozycji jest również rozbudowana biblioteka funkcji statystycznych, umożliwiająca umieszczanie w raportach nawet bardzo złożonych analiz.

Rozwiewamy również obawy najbardziej zaawansowanych użytkowników: wizualne projektowanie nie ogranicza nas w żadnym stopniu. Jeżeli potrzebujemy bardzo nietypowego albo ściśle dopasowanego do naszych potrzeb rozwiązania, w dalszym ciągu możemy wykorzystać zaawansowane możliwości języka SQL i definiować własne zapytania, których użyjemy w naszym raporcie. Co bardzo istotne, możemy również definiować szablony raportów, które potem będą wielokrotnie wykorzystywane, co niejednokrotnie pozwoli oszczędzić wiele czasu i uniknąć ryzyka pomyłek.

Raporty statyczne

AVEVA Reports for Operations pozwala na tworzenie dwóch rodzajów raportów. Pierwszym są statyczne raporty, które najczęściej mają postać plików PDF, ale mogą być również generowane w postaci arkuszy kalkulacyjny Excel, plików CSV lub XML. Raport taki budowany jest w środowisku projektowym oprogramowania AVEVA Reports, za pomocą edytora wizualnego. Projektowanie jest bardzo proste i przypomina pracę w programach typu Word lub Publisher. Raport składa się z jednej lub wielu stron o określonym formacie. Na stronach tych umieszczamy wszystkie elementy, które chcemy zobaczyć na naszym raporcie, rozmieszczając je według uznania. Mamy też do dyspozycji narzędzia ułatwiające edycję, takie jak np. siatkę (grid) czy narzędzia wyrównujące elementy na stronie.

Raport budujemy przede wszystkim z gotowych komponentów ze wspomnianej wyżej biblioteki, przeznaczonych do prezentacji danych. Do dyspozycji są tu rozmaite tabele oraz bardzo szeroki wachlarz różnych typów wykresów. W projekcie można jednak także wstawiać elementy statyczne, których zadaniem jest nadanie raportowi właściwego wyglądu. Są to np. pola tekstowe, linie i kształty, a także obrazki (bitmapy) importowane z plików graficznych. Dzięki temu możemy zaprojektować raport, który nie tylko będzie prezentował niezbędne dane, ale również będzie elegancko i czytelnie wyglądał.

Generowanie raportów

Gdy projekt raportu będzie już gotowy, wystarczy go wygenerować, aby zobaczyć efekt. AVEVA Reports oferuje dwa sposoby generowania raportów: na żądanie lub według harmonogramu. Ta pierwsza metoda to może być po prostu generowanie ręczne, bardzo przydatne podczas testów. „Żądanie” może jednak być również zdefiniowane w taki sposób: „generuj, gdy określona zmienna osiągnie zdefiniowaną wartość”. Takie rozwiązanie bardzo przydaje się w sytuacji, gdy chcemy uzyskać raport np.  po każdorazowym zakończeniu partii produkcyjnej.

W praktyce jednak najczęściej stosowany jest harmonogram, w którym możemy określić dokładnie, kiedy zostanie sporządzony nasz raport. Do dyspozycji są to rozbudowane opcje pozwalające planować dokładnie częstotliwość, dzień i godzinę. Harmonogramy typu: „raportuj codziennie o 18:00”, „w każdy poniedziałek o 2:00” albo „każdego pierwszego dnia miesiąca o 1:35” – nie stanowią żadnego problemu.

Rzecz jasna na koniec powinniśmy określić, gdzie raport zostanie każdorazowo umieszczony – można wskazać lokalizację na dysku, na serwerze FTP. Można także wskazać adres email, na który plik zostanie przesłany, albo drukarkę, na której zostanie wydrukowany.

Raporty interaktywne

Drugim rodzajem raportów udostępnianych przez AVEVA Reports for Operations są raporty dynamiczne (interaktywne). Tworzymy je w sposób bardzo podobny do opisanego powyżej projektowania raportów statycznych. Nie mają one jednak postaci pliku, lecz są udostępniane online przez serwer WWW w postaci stron internetowych. Dzięki temu mogą zawierać elementy interaktywne, takie jak listy wyboru, combo-boxy, pola tekstowe do wprowadzania wartości z klawiatury i inne.

Po wejściu na portal udostępniany przez AVEVA Reports po lewej stronie widzimy listę wszystkich zdefiniowanych raportów. Wystarczy kliknąć w dowolny z nich, aby zobaczyć go w głównej części okna przeglądarki. Warto podkreślić, że na liście tej dostępne są również raporty statyczne, które również możemy wyświetlić w oknie przeglądarki.

Interaktywność raportów online otwiera jednak dodatkowe możliwości, pozwalając np. na szybkie dopasowanie raportu poprzez umożliwienie zdefiniowania okresu, który nas interesuje, wyboru konkretnego dnia lub określonego zakresu informacji. Interaktywne są również wyświetlane elementy raportu, np. wystarczy wskazać kursorem myszy punkt wykresu, a wyświetlony zostanie „dymek” prezentujący dokładną wartość w tym punkcie, w postaci liczbowej.

Dodatkową opcją, bardzo przydatną w realiach wielu zakładów przemysłowych, jest umożliwienie uzupełnienia raportu o dane wprowadzane ręcznie (np. odczytywane przez operatora bezpośrednio z maszyn). Jeżeli pracownik będzie wyposażony np. w tablet z dostępem do portalu AVEVA Reports, może wprowadzić brakujące dane, które potem automatycznie trafią do wyświetlanych raportów.

Źródła danych

Zaczęliśmy od danych, pora do nich teraz wrócić – bez nich nie ma mowy o raportach. Skąd zatem AVEVA Reports for Operations może czerpać dane? Dla użytkowników oprogramowania AVEVA najważniejsza będzie z pewnością informacja, że … z każdej aplikacji tego producenta. Źródłami mogą być: AVEVA Historian, InTouch HMI, Platforma Systemowa, AVEVA Edge oraz InSight. Możemy wykorzystywać zgromadzone w tych aplikacjach wartości historyczne, alarmy i eventy. Warto zwrócić uwagę, że w przypadku wizualizacji w InTouch’u AVEVA Reports potrafi nawet odczytać dane historyczne zgromadzone w plikach LGH i ALG, co może przydać się w przypadku konieczności raportowanie ze starszych, ale wciąż działających aplikacji.

W raportach mogą być również wykorzystywane wartości odczytywane na żywo z wymienionych wyżej programów. AVEVA Reports posiada własną bazę danych, w której może zbierać takie wartości na potrzeby raportowania, przy czym należy pamiętać, że jest to zwykła baza, która nie zapewni wydajności i niezawodności Historiana, a tym samym nie może go zastąpić.

Na tym jednak nie koniec. AVEVA Reports for Operations dostarczany jest z bogatą biblioteką programów komunikacyjnych, które umożliwiają pozyskiwanie danych z wielu różnych źródeł: aplikacji SCADA/HMI, sterowników PLC, przemysłowych baz danych, arkuszy kalkulacyjnych oraz rozmaitych urządzeń komunikujących się za pośrednictwem standardowych protokołów, takich jak Modbus, MQTT czy OPC. Jak wspomnieliśmy wyżej, dane mogą być też wprowadzane ręcznie przez operatorów pracujących w zakładzie. AVEVA Reports pracuje również jako serwer OPC, dzięki czemu może stać się koncentratorem danych dla całego zakładu, zbierającym je z wielu różnych linii i urządzeń, a następnie udostępniającym w jednym miejscu za pomocą standardowego protokołu, jakim jest OPC.

Inne funkcje i możliwości

Trzeba tu jeszcze wspomnieć o kilku innych ważnych cechach AVEVA Reports for Operations. Przede wszystkim w ramach aplikacji dostępny jest także moduł SPC (Statistical Process Control). Użytkownik ma do dyspozycji gotowe elementy i funkcje, ułatwiające obliczenia i analizę SPC, a także jej wizualizowanie w postaci graficznej.

Aplikacja AVEVA Reports zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa, umożliwiając elastyczne skonfigurowanie zabezpieczeń i poziomów dostępu dla poszczególnych użytkowników. Cały silnik generujący raporty może być też uruchomiony w trybie redundantnym, co gwarantuje nieprzerwaną jego pracę nawet w przypadku awarii jednego z komputerów.

AVEVA Reports oferuje też kilka ciekawych ułatwień i zaawansowanych funkcji dla projektantów. W oprogramowanie wbudowany jest moduł kontroli wersji, ułatwiający zarządzanie różnymi wersjami raportów. Istnieje również możliwość zdalnego tworzenia i współtworzenia raportów – pojedynczy projekt może być edytowany jednocześnie przez kilku inżynierów na różnych komputerach. W przypadku najbardziej zaawansowanych potrzeb użytkownicy otrzymują do dyspozycji możliwość tworzenia własnych obiektów, które będą mogły być umieszczane w raportach. Obiekty takie wykorzystują skrypty pisane w języku Lua.

Na koniec warto podkreślić, że oprogramowanie AVEVA Reports for Operations udostępnia swój interfejs użytkownika również w języku polskim.